تلسکوپ جیمز وب
به گزارش بیگ بنگ، کهکشان NGC 5068 حدود ۲۰ میلیون سال نوری با زمین فاصله دارد و در صورت فلکی سنبله واقع شده است. پیچکهای درخشان گاز و ستارگان متعلق به این کهکشان مارپیچی با دو ابزار وب ثبت شده است. “بیل نلسون” مدیر ناسا، روز جمعه در جریان رویدادی با دانشجویان در مرکز علمی کوپرنیک در ورشو- لهستان، از این تصویر رونمایی کرد.
تصاویر جیمز وب با استفاده از دو ابزار فروسرخ میانی(MIRI) و دوربین فروسرخ نزدیک(NIRCam) ثبت شده است. در این عکسها مناطق مرکزی و درخشان ستارهساز کهکشان را میبینیم که در واقع بخشی از کمپینی برای ایجاد یک گنجینه نجومی، از مشاهدات تشکیل ستاره در کهکشانهای مجاور است. گنجینههای قبلی از این مجموعه را میتوانید در اینجا (IC 5332) و اینجا (M74) مشاهده کنید.
این مشاهدات به دو دلیل برای ستارهشناسان ارزشمند است. دلیل اول این است که تشکیل ستارهها، رشتههای بسیاری را در نجوم پوشش میدهد، از فیزیک پلاسمای ضعیفی که بین ستارهها قرار دارد گرفته تا تکامل کل کهکشانها. ستارهشناسان امیدوارند که با مشاهدهی شکلگیری ستارگان در کهکشانهای نزدیک، پیشرفتهای علمی بزرگی را با برخی از اولین دادههای جیمز وب، آغاز کنند.
دلیل دوم این است که مشاهدات وب بر اساس مطالعات تلسکوپهای دیگر از جمله تلسکوپ هابل و رصدخانههای زمینی است. جیمز وب تصاویری از ۱۹ کهکشان ستارهساز مجاور را جمعآوری کرده که ستارهشناسان میتوانستند آنها را با تصاویر هابل از ۱۰ هزار خوشۀ ستارهای، نقشهبرداری طیفسنجی از ۲۰ هزار سحابی تابشی ستارهساز توسط تلسکوپ بسیار بزرگ(VLT)، و رصد ۱۲ هزار ابر مولکولی متراکم و تاریک توسط آرایه میلی متری/زیر میلیمتری بزرگ آتاکاما(ALMA) ترکیب کنند. این مشاهدات، طیف الکترومغناطیسی را در بر میگیرد و فرصتی بیسابقه به محققان میدهد تا جزئیات شکلگیری ستارهها را کنار هم بگذارند.
“جیمز وب” با توانایی بالای خود در رصد نور فروسرخ میتواند ستارگان تازه متولد شده که در میان غبار پنهان شدهاند را نمایان سازد. ستارگان و منظومههای سیارهای در میان ابرهای چرخان گاز و غبار متولد میشوند که برای رصدخانههای نور مرئی مانند هابل یا VLT تار و مبهم هستند. تصاویر جدید جیمز وب به دانشمندان کمک میکند تا جزئیات شکلگیری ستارهها و سیارهها را بیشتر درک کنند.
ویژگیها
تلسکوپ وزنی برابر با نصف وزن هابل دارد اما مساحت آینه اصلی آن بیش از ۶ برابر آینه هابل است.[۸] جیمز وب برای اخترشناسی مادونقرمز طراحی شده اما همچنین میتواند پرتوهای نارنجی و قرمز را نیز رصد کند.
تلسکوپهای زمینی باید از میان اتمسفر رصد کنند که بسیاری از امواج، غیرقابل مشاهده میشوند. حتی در جاهایی که اتمسفر شفاف است بسیاری از ترکیبات شیمیایی مانند آب، دیاکسید کربن و متان که در جو زمین وجود دارند کار تجزیه و تحلیل را بسیار سخت میکنند. تلسکوپهای فضایی موجود مانند هابل نمیتوانند این دسته از امواج را مطالعه کنند، زیرا آینهها به اندازهٔ کافی خنک نیستند (آینهٔ هابل در حدود ۱۵ درجهٔ سانتیگراد نگهداری میشود).
تلسکوپ در نزدیکی زمین و خورشید -در نقطه L2 لاگرانژی- حدود ۱٬۵۰۰٬۰۰۰ کیلومتری مدار زمین عمل میکند. برای مقایسه هابل در ۵۵۰ کیلومتری و ماه تقریباً در ۴۰۰هزار کیلومتری سطح زمین چرخش میکنند. این فاصله میتواند تعمیرات یا ارتقاء سختافزار تلسکوپ را پس از راهاندازی، عملاً غیرممکن کند. اشیاء در این فاصله میتوانند هماهنگ با زمین دور خورشید بچرخند که اجازه میدهد تلسکوپ در یک فاصله تقریباً ثابت از زمین باقی بماند و برای محافظت از گرما و نورِ خورشید و زمین از یک سپر خورشیدی استفاده کند. این باعث میشود که دمای فضاپیمای زیر ۲۲۰- درجهٔ سانتیگراد نگه داشته شود که برای رصد امواج مادونقرمز مورد نیاز است. پیمانکار اصلی این پروژه، شرکت نورثروپ گرومن است.