قله های مهم و محبوب ایران
دماوند
دماوند / محبوب ترین قله برای کوهنوردی
ارتفاع: 5,609 متر
رشته‌کوه: البرز میانی
موقعیت مکانی: شهرستان آمل، استان مازندران
دماوند بلندترین کوه ایران و بلندترین آتشفشان آسیا و خاورمیانه محسوب می‌شود. این کوه در 13 تیرماه 1387 به‌عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. هنگامی که بالای کوه هوا صاف و آفتابی باشد شهرهای جنوبی مثل تهران، ورامین و قم تا شمال و دریای خزر را می‌توانید مشاهده کنید. کوهنوردان بهترین زمان برای صعود به قله دماوند را اوایل خرداد تا اواخر تیر ماه در نظر گرفته‌اند؛ چرا که آب و هوا در موقعیت مناسبی قرار دارد و خطرات کمتری تهدید می‌کند. چهار جبهه برای صعود به قله دماوند وجود دارد که آسان‌ترین و پرترددترین آن جبهه جنوبی است. این جبهه در نزدیکی روستاها قرار دارد و در طول مسیر پناهگاه‌های بین راهی مناسبی برای استراحت کوهنوردان تعبیه شده است.
همچنین در مسیر جنوبی صعود به قله دماوند جاذبه دیدنی‌ای به‌نام آبشار یخی وجود دارد که ارتفاع آن به 5100 متر می‌رسد و جزو مرتفع‌ترین آبشار خاورمیانه محسوب می‌شود. این آبشار در تمام سال یخ‌زده است و تنها در تابستان‌های بسیار گرم جاری می‌شود.
علم کوه
علم کوه / بهترین کوه ها برای کوهنوردی
ارتفاع: 4,850 متر
رشته‌کوه: منطقه تخت سلیمان
موقعیت مکانی: شهرستان کلاردشت، استان مازندران
علم‌کوه دومین قله بلند ایران بعد از دماوند است. این کوه به‌خاطر دیواره بودن و مسیرهای سخت سنگ‌نوردی و دیواره‌نوردی‌ای که دارد در بین کوهنوردان و به خصوص سنگنوردان محبوب است. جبهه شمالی این کوه جزو یکی از سخت‌ترین دیواره‌ها در جهان محسوب می‌شود و آن را با کوه کِی 2 دومین قله بلند جهان که دارای فنی‌ترین و دشوارترین مسیرهای صعود است مقایسه می‌کنند. چهار مسیر برای صعود به قله علم کوه وجود دارد: مسیرهای جبهه شمالی، جنوبی، گرده آلمان‌ها و دیواره شمالی. ساده‌ترین مسیر صعود به قله علم‌کوه مسیر جبهه جنوبی است که از روستای رودبارک آغاز می‌شود. همچنین مناسب‌ترین زمان برای صعود به قله علم‌کوه نیمه دوم تیرماه است؛ زیرا در فصل‌های دیگر بارش برف شدید است و خطراتی مثل بهمن و کولاک کوهنوردان را تهدید می‌کند.
تفتان
کوه تفتان / آتشفشان نیمه فعال
ارتفاع: 3,941 متر
رشته‌کوه: تفتان (12 کیلومتر)
موقعیت مکانی: شهرستان خاش، استان سیستان و بلوچستان
تفتان یکی دیگر از محبوب‌ترین کوه‌های ایران برای کوهنوردی است که چندین قله دارد و در دسته کوه‌های آتشفشانی نیمه فعال قرار گرفته است. از سه دهانه آتشفشانی این کوه به‌طور مداوم بخار گوگرد خارج می‌شود که اگر آن بخارها در تماس با آب قرار بگیرند ماده سمی‌ای را تولید می‌کنند. مناسب‌ترین زمان برای صعود به قله‌های تفتان فروردین تا اوایل اردیبهشت ماه است؛ زیرا گرمای طاقت‌فرسای تابستان و بادهای شدید و یخ‌زدگی پاییز و زمستان مسیر نامناسبی را برای کوهنوردی ایجاد می‌کند. همچنین چهار مسیر برای صعود به تفتان وجود دارد: پناهگاه در جبهه غربی، روستای ترشاب از سمت شرقی، روستای نمونه گردشگری تمین در شمال و دو راهی سنگان و روستای خنجک در سمت شمال شرقی که بهترین مسیر آن جبهه غربی است.
کوه تفتان /دریاچه سردریا
از زیباترین جلوه‌های کوه تفتان وجود سه دریاچه در دامنه جنوبی‌اش است که به آنها «دریاچه سردریا» می‌گویند. آب دوتا از آنها شور و دیگری شیرین است و به‌طور کلی در تمام فصل‌های سال آب به شدت سردی دارد. ارتفاع تقریبی سردریا 2600 متر است و در فصل بارندگی به حداقل خود می‌رسد.
آزادکوه
آزاد کوه / شاهزاده کج گردن
ارتفاع: 4,355 متر
رشته‌کوه: البرز میانی
موقعیت مکانی: استان مازندران، شهرستان سوادکوه
آزادکوه یکی دیگر از قله‌های بلند ایران است که به‌دلیل مخروطی بودن و دوری از ارتفاعات، محلیان آن را «شاهزاده کج گردن» نیز می‌نامند. این کوه تنها از طرف یال جنوبی‌اش با ارتفاعات و قله‌های دیگر ارتباط دارد و از سایر جهات آزاد است. مناسب‌ترین زمان برای صعود به قله آزادکوه اواخر خرداد، اوایل تیر و مهر ماه در نظر گرفته شده است. همچنین چهار مسیر برای صعود به قله آزادکوه وجود دارد: مسیرهای شمال، شمال شرق، شرقی و جنوب غرب که مسیر شمال شرق رایج‌ترین و نزدیک‌ترین مسیر صعود به قله است و از روستای کلاک‌یالا شروع می‌شود. یکی از مسئله‌های مهم و قابل‌توجه در آزاد کوه نبودن هیچ پناهگاه بین‌راهی در تمام مسیرها است.
سبلان
کوه سبلان / محبوب ترین کوه ها برای کوهنوردی
ارتفاع: 4,811 متر
رشته‌کوه: آذربایجان
موقعیت مکانی: استان اردبیل، مشکین شهر
سبلان یا ساوالان پس از دماوند و علم‌کوه سومین قله بلند ایران است و در دسته کوه‌های آتشفشانی نیمه فعال قرار دارد. جاذبه‌های دیدنی و کمتر دیده شده این کوه آن را جزو محبوب ترین قله های ایران برای کوهنوردی قرار داده است. در دامنه سبلان چشمه‌های آب گرم بسیاری وجود دارد و همچنین دریاچه‌ای در قله این کوه است که ارتفاع آن به حدود 80 متر می‌رسد.
برخی بر اساس شواهد موجود براین عقیده هستند که کوه سبلان محل مبعث پیامبر زردشت است و از این جهت سبلان را مکانی مقدس و مورد احترام می‌دانند. از خرداد ماه تا پایان شهریور بهترین زمان صعود به کوه سبلان است و به‌طور کلی سه مسیر دارد که بهترین و رایج‌ترین آن مسیر شمال شرقی است. این مسیر از آبگرم شابیل در جنوب شهر لاهور شروع می‌شود و پس از طی چند ساعت راحت می‌توان به قله کوه رسید.
سهند
بهترین قله های ایران برای کوهنوردی / کوه سهند
ارتفاع: 3,707 متر
رشته‌کوه: سهند
موقعیت مکانی: استان آذربایجان شرقی، شهر مراغه
سهند یکی از مهم‌ترین کوه‌های آتشفشانی خاموش ایران است و به علت اینکه با انبوهی از گیاهان و چمن‌زارها پوشیده شده به آن عروس کوه‌های ایران نیز می‌گویند. کوهستان سهند 17 قله دارد و جام و سهند محبوب‌ترین آنها و بلندترین قله این رشته‌کوه قوچ‌گولی (کمال) است. سهند بعد از سبلان یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین برجستگی‌های آذربایجان شناخته شده است. جبهه شمالی سهند به قله‌های کمال و بیوک داغ و غیره منتهی می‌شود و قله‌های جنوبی این کوهستان به جلگه مراغه می‌رسند. در دامنه کوهستان سهند دره‌های آبرفتی، باغ و کشتزارهای بسیار و مراکز مهم پرورش زنبور عسل وجود دارد.
